İcap nöbeti (ev nöbeti) , Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliğinde tanımlanmış , sağlık ve yardımcı sağlık hizmetleri personeli tarafından evde nöbet şeklinde ifa edilen bir nöbet türüdür. 

Kurum tarafından aylık  icap nöbet listesi hazırlanmakta bu listeye göre, sağlık ve yardımcı sağlık hizmetleri sınıfı personeli kuruma çağırıldıklarında bu çağrıya uyarak çalıştıkları kuruma gelmek zorundadırlar. 

 İCAP NÖBETİ NEREDE VE KİMLER TARAFINDAN TUTULUR?

Yataklı tedavi kurumları, seyyar hastaneler, ağız ve diş sağlığı merkezleri , aile sağlığı merkezleri, toplum sağlığı merkezleri ve 112 acil sağlık hizmetlerinin yürütüldüğü yerlerde memurlar ile sözleşmeli statüde görev yapan sağlık ve yardımcı sağlık hizmetleri sınıfı personeli tarafından ifa edilmektedir.

İCAP NÖBETİ KARŞILIĞI OLARAK ÇALIŞAN NE ELDE ETMEKTEDİR?

İcap nöbeti tutan personelin bu çalışmasının karşılığının ne olduğu 657 sayılı Devlet memurları Kanununun ek. 33. Maddesinin 4. Fıkrasında hükme bağlanmıştır.

İlgili maddede,  “ İcap nöbeti tutan ve bu nöbet karşılığında kurumunca izin kullanmasına müsaade edilmeyen memurlar ile sözleşmeli personele, izin suretiyle karşılanamayan her bir icap nöbeti saati için, icap nöbeti süresi kesintisiz 12 saatten az olmamak üzere, yukarıda nöbet ücreti için belirlenen ücretin yüzde 40'ı tutarında icap nöbet ücreti ödenir. Bu şekilde ücretlendirilebilecek toplam icap nöbeti süresi aylık 120 saati geçemez.  “ Düzenlemesine yer verilmiştir.

Hükümden de anlaşılacağı üzere, 12 saat süre ile icap nöbeti tutan  personele kurumunca izin verilebiliyorsa personel öncelikle izin kullanabilecektir. Kurumunca izin kullanmasına müsaade edilmeyen personel ise unvan ve öğrenim durumlarına göre belirlenen gösterge rakamlarının aylık katsayısı ile çarpılması sonucu hesaplanacak tutarda nöbet ücretinin yüzde 40’ı tutarında icap nöbet ücreti alabilecektir. Bu şekilde ücretlendirilebilecek icap nöbeti süresi aylık toplam 120 saati geçemeyecektir. 

BU ÇALIŞMANIN KARŞILIĞI OLARAK İZİN YAHUT ÜCRET VERİLMESİ ZORUNLU MUDUR?

Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliğinin “nöbet türleri” başlıklı 42. Maddesinde 

A) İcapçı nöbeti (Ev nöbeti): Uzman adedi nöbet tutacak miktarlardan az, fakat birden fazla olan kurumlarda uzmanlar sırayla ev nöbetini tutarlar. Bunun için aylık ev nöbet listeleri hazırlanır…. “ Şeklinde tanımlandığından söz konusu hükümde yalnızca Uzman hekimlerden söz edildiğinden,  icap nöbetinin ifa edildiği bir çok  sağlık kuruluşunda icap nöbeti karşılığı ücretin ödenmediği görülmektedir. 

Halbuki, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Ek. 33. Maddesinde açıkça  “izin kullanmasına müsaade edilmeyen memurlar ile sözleşmeli personel” ibaresine yer verilmiştir. Normlar hiyerarşisinde kanuni düzenlemenin Yönetmelik hükümlerinin üzerinde olduğu ve kanuni düzenleme de açıkça izin kullandırılmak suretiyle karşılanamayan icap nöbetlerinin ücretle karşılanmasının zorunlu olduğunun hükme bağlanması karşısında, aksi bir uygulamanın ayrıca Anayasada düzenlenen Angarya yasağını  ihlal edeceği açıktır. Dolayısıyla icap nöbeti süresi kesintisiz 12 saatten az olmamak ve aylık toplam 120 saati geçmemek üzere, fiilen icap nöbeti tutan ve bu nöbet karşılığında kurumunca izin kullanmasına müsaade edilmeyen personele, statüsü, hizmet sınıfı ve görev unvanına bakılmaksızın icap nöbeti ücreti ödenmesi gerekmektedir. 

Bununla beraber ,  Yönetmelik hükmünde açıkça “Uzman adedi nöbet tutacak miktarlardan az, fakat birden fazla olan kurumlardaki uzman hekimlere icap nöbeti yazılabileceği belirtildiğinden alanında tek olan uzman hekime icap nöbeti yazılmaması gerekmektedir. Alanında tek uzman hekime icap nöbeti yazılamayacağı yönünde yargı kararları mevcuttur.