Kamu görevlisinin üyesi olduğu sendikanın alacağı karar doğrultusunda ve belirttiği süre içerisinde mali, özlük, sendikal veya her türlü konuda demokratik tepkisini dile getirmek adına görevine gitmemesi veya görevini belirli sürelerde icra etmemesine iş bırakma denir. İş Bırakma kararını kamu sendikaları alırlar. Kamu görevlileri açısından iş bırakma eylemine sendika üyesi tüm çalışanlar katılabilirler.
Sendikalarının aldığı iş bırakma kararlarına uyarak eylem gerçekleştirmeleri üzerine idareler tarafından çalışanlara verilen cezalar yargı duvarına toslamaktadır.
Anayasa Mahkemesi, Yargıtay ve Danıştay olmak üzere tüm yüksek mahkemelerin iş bırakma ile ilgili kararları ortadadır.
Hiçbir kamu görevlisinin iş bırakma eylemine veya sendikanın alacağı her türlü eylem kararına katılmakta hiçbir tereddüt yaşamaması veya çekinmemesi gerekmektedir
İş Bırakmanın Hukuki Gerekçesi ve Örnek Kararlar
Sendikaların yetkili kurullarınca alınan karara uyarak mali, sosyal, mesleki hak ve menfaatlerin korunması için demokratik ve sendikal hakların kullanılması ve sendikal faaliyetlere katılmak Anayasa tarafından güvence altına alınmıştır.
Buna göre;
-4688 Sayılı Kamu Görevlileri Sendikalar Kanununun 'Sendika üyelerinin ve yöneticilerinin güvencesi' başlıklı 18.maddesinde; 'Kamu görevlileri, iş saatleri dışında veya işverenin izni ile iş saatleri içinde sendika veya konfederasyonların bu kanunda belirtilen faaliyetlerine katılmalarından dolayı farklı bir işleme tabi tutulamaz ve görevlerine son verilemez' hükmü bulunmaktadır.
-Türk Ceza Kanununun 'Sendikal hakların kullanılmasının engellenmesi' başlıklı 118.maddesindeki; '(1) Bir kimseye karşı bir sendikaya üye olmaya veya olmamaya, sendikanın faaliyetlerine katılmaya veya katılmamaya, sendikadan veya sendika yönetimindeki görevinden ayrılmaya zorlamak amacıyla, cebir veya tehdit kullanan kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) Cebir veya tehdit kullanılarak ya da hukuka aykırı başka bir davranışla bir sendikanın faaliyetlerinin engellenmesi hâlinde, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.' hükümleri gereğince suç unsurunu oluşturmaktadır.
MEB’ten İş Bırakana Ceza Verilemez Görüşü
MEB 27 Şubat 2012 tarih ve 17848 sayılı yanıtında sendika çağrısına uyarak o gün işe gelmeyen memura disiplin cezası verilmemesi gerektiğini belirtmiştir.
Görüşü Okumak İçin Tıklayınız
İŞ BIRAKANLARA CEZA VERİLEMEYECEĞİNE DAİR MAHKEME KARARLARI
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları
• Sendikal karar doğrultusunda bir günlük iş bırakma eylemi gerçekleştiren öğretmene ceza verilemeyeceğine dair İnsan Hakları Mahkemesinin Kararı
Kararı okumak için tıklayınız
• Sendikal karar doğrultusunda İş bırakan köprü Gişe Memurlarına ceza verilemeyeceğine dair İnsan Hakları Mahkemesinin kararı
Kararı okumak için tıklayınız
Anayasa Mahkemesi Kararları
• Yüce Mahkemenin 6.1.2015 Tarihli ve 2013/8517 Başvuru Numaralı Kararıyla iş bırakan memura verilen disiplin cezasının sendikal hak ihlali olarak nitelendirildi.
Kararı okumak için tıklayınız
• Yüce Mahkemeni 6.1.2015 Tarihli ve 2013/8516 Başvuru Numaralı Kararı ile Sendikasının aldığı karara uyan öğretmene verilen cezayı hukuken uygun bulan mahkeme kararı ortadan kaldırıldı.
Kararı okumak için tıklayınız
Danıştay Kararları
• Danıştay İdari Davalar Genel Kurulu Kararı
Türk Eğitim-Sen üyesi bir öğretmenin iş bırakma eylemine katılmasından dolayı verilen ve yerel mahkemece onan kınama cezası Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun kararıyla bozulmuştur. Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu kararının gerekçesinde; öğretmenin işi bırakma eyleminin "özürsüz olarak göreve gelmemek" olarak değil sendikal faaliyet olarak değerlendirilebileceğine hükmetmiştir.
Kararı okumak için tıklayınız
• Danıştay 12. Dairesinin kararı
Danıştay On ikinci Dairesi 2003 yılında Sendikasının aldığı karar doğrultusunda kamu çalışanlarının sıkıntılarının kamuoyuna duyurulması amacıyla 1 günülk iş bırakma eylemi yapan memura verilen cezanın hukuka uygun olmadığına karar vermiştir. Sendikanın aldığı karar uyarınca işe gelmeyen memura disiplin cezası verilmesi 4688 sayılı Kanuna ve uluslararası sözleşmelere aykırı görülmüştür.
Kararı okumak için tıklayınız
Danıştay 11. Dairesinin Kararı
Demiryollarında görevli sözleşmeli personele bir günlük işi bıraktığı için verilen ceza Danıştay 11. Dairesi tarafından hukuka aykırı görülmüştür.
(Kararı okumak için tıklayınız)
Yargıtay Kararları
• Rize’de bir günlük iş bırakma eylemine katılan memura mahkemece verilen ceza Yargıtay 4. Ceza Dairesinin kararı ile bozulmuştur. 4. Daire Kararında, Anayasanın 53. maddesi, 657 sayılı kanunun 22. maddesinde yapılan değişiklikler ve Uluslararası Çalışma Örgütünün (İLO) 87 ve 151 sayılı sözleşmeleri gösterilerek sendikanın amaçları doğrultusunda üyelere etkinlikte bulunabilme olanağının sağlanmış olmasından bahisle suç unsurunun oluşmadığına karar vermiştir.
Kararı okumak için tıklayınız
• Gişe Memuru olan davalıların görev yerlerini terk etmeleri nedeniyle kurumun zarara uğratması ve oluşan zararın tahsil edilmesi ile ilgili yerel mahkemenin kararı Yargıtay 4. Dairesi tarafından bozulmuştur. Yapılan eylem sendikal haklar kapsamında değerlendirilmiştir.
Kararı okumak için tıklayınız
***Türk Sağlık-Sen'in kamu görevlilerinin iş bırakma eylemi sonucu alınmış disiplin cezası veya her türlü idari işlem üzerine kaybettiği hiçbir dava bulunmamaktadır. Bu güne kadar açılmış her türlü dava sendikamızca kazanılmıştır.
